Alergologia

Rejestracja

Nasi lekarze:

• lek. med. Anna Florkiewicz – alergolog, pulmonolog dziecięcy

Czy alergolog zajmuje się tylko alergiami?

Alergie są głównym obszarem specjalizacji alergologów, ale zakres ich działania jest znacznie szerszy – obejmuje również szeroki wachlarz chorób związanych z układem immunologicznym.

Jak powstaje alergia? Skąd się bierze?

Alergia to nieprawidłowa reakcja organizmu na substancje, które nie powinny być dla niego szkodliwe, tak zwane alergeny. Organizm błędnie uznaje je za zagrożenie i uruchamia reakcje obronne wytwarzając przeciwciała.

Nie do końca wiemy, dlaczego tak się dzieje, jednak nauka skłania się obecnie ku kombinacji czynników genetycznych, środowiskowych i immunologicznych. Ryzyko rozwoju alergii wzrasta u dzieci, których rodzice również mają alergie. Ryzyko zwiększają również zanieczyszczenie powietrza, zmiany klimatyczne, w tym wzrost temperatury.

Jakie są najczęstsze objawy alergii? Jakie mogą być nietypowe objawy alergii?

Kichanie, katar sienny, swędzenie i łzawienie oczu, zatkane zatoki, zaczerwieniona i swędząca skóra, wysypka – to najczęstsze objawy alergii wziewnej i skórnej.

Objawy alergii różnią się w zależności od alergenu, który ją powoduje. Zupełnie inne będą objawy alergii pokarmowej czy alergii na leki. Ich występowanie i natężenie jest również zależne od konkretnego organizmu – dwie osoby uczulone na ten sam alergen, mogą mieć całkowicie inne objawy. Dolegliwości mogą się też zmieniać z czasem.

Do objawów, które nie kojarzą nam się w pierwszej chwili z alergiami należą takie dolegliwości jak zmęczenie, zaburzenia koncentracji, bóle głowy czy migreny, biegunka, wymioty i zgaga.  

Jakie alergie występują w Polsce najczęściej?

Podobnie jak w innych krajach europejskich, w Polsce najczęściej występują:

• alergia na pyłki roślin, zazwyczaj brzozy, olchy, leszczyny, bylicy
• alergia na roztocza kurzu domowego
• alergia na sierść zwierząt – psów, kotów, królików czy chomików
• alergia na jad owadów – pszczół, os, szerszeni, mrówek
• alergia na leki takie jak penicylina
• alergia pokarmowa na orzechy, owoce morza, mleko krowie, jaja, zboża zawierające gluten
• alergia kontaktowa, czyli wywołana przez kontakt skóry z kosmetykami, detergentami, lateksem, biżuterią z niklem

Czy uczulenie i alergia to to samo?

Uczulenie i alergia w powszechnej świadomości znaczą to samo i w codziennym języku są używane zamiennie. Jednak istnieje między nimi subtelna różnica.

Alergia jest reakcją autoimmunologiczną organizmu na konkretną substancję. Uczulenie jest pojęciem szerszym i obejmuje nie tylko reakcje autoimmunologiczne na alergen, ale również innego typu nadwrażliwości na różne substancje.

Różnicę tę dobrze widać na przykładzie alergii i nietolerancji pokarmowych. Gdy osoba z alergią na orzechy spożyje nawet niewielką ich ilość, jej układ odpornościowy wykrywa zagrożenie i uwalnia substancje chemiczne, które mają z nim walczyć. Natomiast osoba z nietolerancją laktozy nie ma w organizmie wystarczającej ilości enzymu, który odpowiada za jej trawienie, ale jej organizm nie będzie próbował jej zwalczyć. Dolegliwości żołądkowe, które odczuje będą efektem fermentacji laktozy przez bakterie jelitowe, a nie reakcji organizmu na zagrożenie.

Czy można być uczulonym na smog? Czy smog powoduje alergię?

Nie jest możliwe bycie uczulonym na smog w sensie klasycznej alergii, która jest reakcją immunologiczną organizmu na określone alergeny. Jednak smog i zanieczyszczenie powietrza mogą powodować objawy podobne do reakcji alergicznych i zaostrzać już istniejące u pacjenta alergie.

Smog jest mieszanką przeróżnych zanieczyszczeń powietrza – zawiera substancje drażniące, w tym cząsteczki stałe, ozon, tlenki azotu, siarki i inne związki chemiczne. Wszystkie one mogą wywoływać podrażnienie dróg oddechowych (czego objawami są kaszel, duszności, kłopoty z oddychaniem), silniejsze reakcje na alergeny (np. pyłki), reakcje skórne (wysypki, podrażnienia) i problemy zdrowotne w dłuższej perspektywie czasowej (choroby sercowo-naczyniowe, przewlekłe choroby płuc itp.).

Dlaczego coraz więcej osób ma alergie?

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Na wzrost liczby alergików mogą mieć wpływ różne, często współwystępujące czynniki:

• Nadmierna higiena i czystość współczesnego życia, w którym dzieci nie mają kontaktu z różnymi mikroorganizmami w dzieciństwie, więc nie wytwarzają odporności na nie
• Rosnące zanieczyszczenie środowiska takie jak smog czy spaliny samochodowe, które mogą podrażniać układ oddechowy i zwiększać wrażliwość na alergeny
• Zmiany w sposobie odżywiania, czyli więcej żywności przetworzonej, a mniej świeżych produktów
• Globalne ocieplenie i zmiany klimatyczne wpływają na długość okresu pylenia roślin
• Zmiana stylu życia i urbanizacja – szybkie tempo życia, siedzący tryb życia i miasta rozlewające się na coraz większych obszarach
• Lepsza diagnostyka i większa świadomość zarówno wśród pacjentów, jak i lekarzy

Czy wizyta u alergologa jest konieczna, jeśli podejrzewam alergię?

Wizyta u alergologa będzie w takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem. Lekarz – po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu i badań diagnostycznych – ustali dostosowany do ciebie plan leczenia. Pamiętaj, że im wcześniej wykryta alergia, tym mniejsze ryzyko powikłań i problemów zdrowotnych.

Jak się leczy alergie? Czy alergię w ogóle można wyleczyć?

Pierwszym krokiem w walce z alergią każdego rodzaju jest zidentyfikowanie alergenu – już samo unikanie czynnika wywołującego reakcję alergiczną przynosi pacjentom dużą ulgę. Aby sprawdzić na co konkretnie pacjent jest uczulony, lekarz alergolog zazwyczaj zleca wykonanie testów skórnych lub testów z krwi.

Uczuleni pacjenci powinni unikać alergenów, jednak nie zawsze jest to możliwe. Trudno wyeliminować na przykład pyłki traw czy kwitnące drzewa. W łagodzeniu objawów alergii pomagają leki przeciwalergiczne – antyhistaminowe tabletki i kropce do oczu lub nosa, glikokortykosteroidy  w postaci aerozoli, kropli lub maści. Te leki, choć powszechne, nie leczą jednak alergii, działają jedynie objawowo. Po ich odstawieniu wszystkie objawy wracają.

Dlatego też alergolog może zdecydować o rozpoczęciu immunoterapii alergenowej. Tzw. odczulanie jest obecnie jedyną skuteczną metodą leczenia alergii. Zmniejsza wrażliwość organizmu na alergen.

Odczulanie polega na przyjmowaniu szczepionki, która zawiera alergen, na który jesteśmy uczuleni, w coraz większych dawkach. Organizm stopniowo przyzwyczaja się do niego i przestaje tak gwałtownie reagować. Szczepionkę można przyjmować podskórnie w gabinecie lub w postaci tabletek czy roztworu pod język we własnym domu. Jest bezpieczna zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Odczulanie, poza tym że skutecznie leczy alergię, zapobiega również pojawieniu się kolejnych uczuleń i astmy.

Poradnia alergologiczna przyjmuje pacjentów tylko prywatnie, zgodnie z cennikiem konsultacji lekarskich. Aby umówić wizytę u endokrynologa, prosimy o kontakt z rejestracją.