Poradnia gruźlicza i chorób płuc

Jaki lekarz przyjmuje w poradni gruźliczej i chorób płuc?

W poradni przyjmuje pulmonolog, czyli lekarz specjalizujący się w diagnozowaniu i leczeniu chorób układu oddechowego takich jak astma, gruźlica, przewlekłe choroby płuc czy nowotwór płuc.

Z jakimi dolegliwościami/objawami zgłosić się do pulmonologa?

Zaniepokoić i skłonić do wizyty w poradni pulmonologicznej powinny nas takie objawy jak:

• Przewlekły kaszel, szczególnie jeśli towarzyszą mu krwioplucie, duszność czy ból w klatce piersiowej
• Trudności w oddychaniu
• Przewlekłe infekcje dróg oddechowych, częste zapalenia oskrzeli lub płuc
• Osłabienie, utrata masy ciała, apetytu
• Wysoka temperatura ciała, nocne poty
• Świszczący oddech, świsty w klatce piersiowej
• Ból w klatce piersiowej
• Palenie tytoniu lub narażenie na inne czynniki ryzyka chorób płucnych

Jak wygląda wizyta w poradni gruźliczej i chorób płuc?

Na początku wizyty lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad medyczny dotyczący objawów, czasu ich trwania, występowania czynników ryzyka oraz historii chorób pacjenta. Następnie przeprowadzi badanie fizykalne – osłuchanie płuc, ocenę funkcji oddechowej oraz palpacyjne badanie klatki piersiowej.

W przypadku podejrzenia konkretnego schorzenia lub potrzeby dalszej diagnostyki, lekarz może skierować pacjenta na dodatkowe badania.

Jakie badania może zlecić pulmonolog?

• Badania krwi i moczu – pozwalają na ocenę ogólnego stanu zdrowia pacjenta, na przykład stężenia białek zapalnych.
• USG płuc – pozwala wykryć zapalenie, obrzęk, stłuczenie czy włóknienie płuc.
• RTG klatki piersiowej – obraz płuc i oskrzeli dostarcza lekarzowi informacji na temat zmian zapalnych, zatorów, guzów lub płynów
• Tomografia komputerowa klatki piersiowej – jest bardziej zaawansowanym badaniem obrazowym niż RTG.
• Spirometria – to jedno z najczęściej zlecanych badań. Pozwala ocenić objętość płuc i szybkość przepływu powietrza w drogach oddechowych, najczęściej służy do wykrycia astmy, ale może też wykazać zwłóknienie płuc czy przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP).
• Testy alergiczne – zlecane są w przypadku podejrzenia, że to alergeny i reakcja organizmu na nie są przyczyną kaszlu i trudności z oddychaniem.
• Bronchoskopia – polega na wprowadzeniu cienkiego elastycznego endoskopu przez nos lub usta do dróg oddechowych. Pozwala na bezpośrednią ocenę stanu błony śluzowej oskrzeli i płuc oraz pobranie próbek do analizy laboratoryjnej. Jest stosowana w diagnozowaniu nowotworów czy zakażeń.
• Biopsja – pobranie próbki tkanki płucnej lub węzłów chłonnych może odbyć się w czasie bronchoskopii. Jest niezwykle istotna do ustalenia charakteru zmian zachodzących w organizmie pacjenta, szczególnie przy podejrzeniu nowotworu.

Jakie są najczęstsze choroby płuc?

• Zapalenie płuc – spowodowane infekcją bakteryjną lub wirusową, może być niebezpieczne u dzieci i osób starszych.  
• Astma to choroba przewlekła, charakteryzującą się nawracającymi atakami duszności, kaszlem, świszczącym oddechem i uczuciem ściskania w klatce piersiowej. Jej leczenie polega na przyjmowaniu leków rozszerzających oskrzela oraz unikaniu czynników wywołujących objawy.
• Włóknienie płuc – najczęściej diagnozowane jest u osób starszych, jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną. W wyniku uszkodzenia, a później bliznowacenia (włóknienia) tkanka znajdująca się pomiędzy pęcherzykami płucnymi zaburza ich pracę.
• Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) to stopniowe ograniczenie przepływu powietrza w drogach oddechowych najczęściej spowodowane paleniem tytoniu. W leczeniu niezbędne jest oczywiście rzucenie palenia, stosowanie leków rozszerzających oskrzela, inhalacji, a czasami również tlenoterapii.
• Nowotwór płuc – jeden z najczęściej występujących nowotworów w Polsce, którego najczęstszą przyczyną jest palenie tytoniu. W leczeniu stosuje się chirurgiczne usunięcie guza, chemioterapię, radioterapię i immunoterapię.
• Choroba zakrzepowo-zatorowa, czyli niedrożność naczyń krwionośnych płuc, spowodowana skrzepliną krwi (zakrzepem). Objawy przypominają wiele innych chorób układu oddechowego i mogą obejmować duszności, ból w klatce piersiowej i kaszel. W chorobie stosuje się leki przeciwzakrzepowe, zabieg rozpuszczający skrzeplinę (tromboliza), a w niektórych przypadkach jej chirurgiczne usunięcie.
• Mukowiscydoza jest chorobą genetyczną, wpływającą przede wszystkim na układ oddechowy (ale również pokarmowy i rozrodczy). Nadmiernie produkowany śluz zatyka oskrzela i oskrzeliki i utrudnia chorym oddychanie.

Czy współcześnie występuje jeszcze gruźlica?

Tak, mimo że gruźlica występuje dużo rzadziej niż kiedyś, nadal można na nią zachorować. Najczęściej objawia się gorączką i przewlekłym kaszlem, który na początku choroby jest suchy, a z czasem przechodzi w mokry. Jest chorobą zakaźna, którą zarazić można się drogą kropelkową.

Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że w 2021 roku na gruźlicę zachorowało 10,6 mln osób na świecie. W Polsce były to 3704 przypadki.

Czy choroby płucne są wyleczalne?

Wszystko zależy od rodzaju choroby i momentu jej wykrycia. Wczesna diagnoza i podjęcie leczenia w wielu przypadkach pozwala na wyleczenie lub kontrolę choroby. Są jednak i takie zaburzenia układu oddechowego, jak np. mukowiscydoza, które są nieuleczalne.

Czy palenie powoduje raka?

Tak, naukowe dowody potwierdzają, że palenie papierosów jest najgroźniejszym czynnikiem rakotwórczym – szacuje się, że 9 na 10 osób, które zachorowały na raka płuc, było lub jest palaczem. Palenie może też wpłynąć na powstanie raka krtani, jamy ustnej, gardła, żołądka, trzustki, nerki i pęcherza. Rak płuc jest jednym z najczęściej występujących nowotworów na świecie.

Co ważne – ryzyko zachorowania występuje również u biernych palaczy. Dym unoszący się z papierosa jest czterokrotnie bardziej toksyczny niż ten, którym zaciąga się osoba paląca.

Czy palenie e-papierosów powoduje raka?

Papierosy elektroniczne – choć zawierają mniej substancji chemicznych niż papierosy tradycyjne – również są szkodliwe dla zdrowia, mogą powodować raka płuc i pęcherza oraz choroby serca.